Rośliny strączkowe, do
których zalicza się między innymi soję, fasolę czy groch, są powszechnie
uprawiane także w Polsce. Co warto wiedzieć na temat strączków? Zapraszamy do
zapoznania się z naszym artykułem!
Czym są rośliny strączkowe?
Roślinami strączkowymi,
inaczej roślinami motylkowymi albo grubonasiennymi nazywa się rośliny zaliczane
do bobowatych, które charakteryzują się dużymi strąkami zwierającymi nasiona.
Rośliny te posiadają
cechę charakterystyczną – współżyją one z tak zwanymi bakteriami brodawkowymi,
co powoduje wiązaniem wolnego azotu. W rezultacie mogą one poprawiać żyzność
gruntów. To powoduje, że są one stosowane również jako przedplony w rolnictwie.
Są one powszechnie
uprawiane jako rośliny jadalne oraz jako rośliny pastewne, w tym stosowane są
jako pasza oraz jako zielony nawóz. Posiadają bardzo dobre właściwości
odżywcze. Są ważnym elementem gospodarki rolnej.
Rodzaje roślin
strączkowych – spożywcze i pastewne
Rośliny strączkowe można
podzielić na dwie kategorie, a mianowicie na rośliny spożywcze oraz na rośliny
pastewne.
Spożywcze rośliny
strączkowe to rośliny przeznaczone do spożycia przez ludzi. Ze względu na
liczne właściwości odżywcze są ważnym źródłem pożywienia. Na szczególną uwagę
zasługuje duża zwartość pełnowartościowego białka, która wynosi od 20% do nawet
42% w zależności od gatunku. Są one częstym składnikiem diety wegetariańskiej
oraz wegańskiej jako zamiennik mięsa.
Rodzaje spożywczych
roślin strączkowych:
- bób
- ciecierzyca
- fasola
- groch
- soczewica
- soja
- fasolnik
Dodatkowo, uprawiane są
także inne rodzaje roślin strączkowych, na przykład egzotyczne odmiany fasoli
jak fasola azuki, mungo, orzechy ziemne, wspięga pospolita czy nikla indyjska.
Rośliny strączkowe mogą
być również używane jako pasza. Tutaj także o ich szerokim zastosowaniu
decydują pozytywne właściwości odżywcze, czyli duża zwartość białka. Rośliny te
wyróżniają się również bujnymi plonami, dlatego stosowanie ich jako pasze jest
przystępne cenowo.
Rodzaje pastewnych roślin
strączkowych:
- łubin
wąskolistny, żółty i inne
- bobik
- peluszka
- wyka
kosmata i siewna
- seradela
pastewna
Produkowane z roślin
pastewnych pasze posiadają bardzo szerokie zastosowanie w różnych
gospodarstwach hodowlanych. Są one przeznaczone między innymi do skarmiania
nimi bydła oraz trzody chlewnej.
Rośliny strączkowe w
polskim rolnictwie
Strączki stanowią również
ważny element polskiego rolnictwa. Chociaż największy obszar zasiewów zajmują
zboża, to jednak także uprawiane są u nas rośliny strączkowe.
W Polsce większość roślin
strączkowych przeznaczona jest na pasze. Szacuje się, że na rośliny strączkowe
pastewne wykorzystuje się nawet połowę obszaru zasiewów w porównaniu z
roślinami strączkowymi spożywczymi.
Rośliny te uprawiane są
niemalże na terenie całego kraju. Pola obsiane tymi gatunkami roślin dominują
między innymi w województwach lubelskim, pomorskim, zachodniopomorskim, a także
mazowieckim. Najmniejsza ilość upraw znajduje się w województwach śląskim,
opolskim oraz podkarpackim.
Wśród najczęściej
uprawianych roślin strączkowych w Polsce znajdują się:
- groch
siewny – ogólnoużytkowy oraz pastewny
- łubiny
– głównie odmiana wąskolistna, która stosowana jest jako roślina pastewna
- bobik
– wykorzystywany także jako roślina pastewna na pasze
- wyka
siewna – stosowana jako pasza
- soja
– wykorzystywana do produkcji wysokobiałkowych pasz, jako produkt spożywczy,
często w diecie wegetariańskiej, a także do produkcji oleju sojowego
Regionalnie na terenie
Polski uprawiane są również innego rodzaju rośliny strączkowe, w tym między
innymi są to różne odmiany fasoli, ciecierzyca, soczewica czy bób.
Uprawa roślin
strączkowych
Rośliny strączkowe mogą
być wymagające w uprawie. Wynika to przede wszystkim z ich wymagań glebowych.
Do wzrostu roślin strączkowe potrzebują gleby zasobnej w odpowiednie składniki
odżywcze, dlatego też konieczne jest stosowanie właściwych nawozów.
Rośliny te są narażone
również na różne schorzenia, co powoduje, że rolnicy muszą pamiętać o
stosowaniu właściwych środków ochrony roślin.
Bardzo często rośliny
strączkowe uprawiane są również w połączeniu ze zbożami. Wśród spotykanych
mieszanek znajdują się między innymi:
jęczmień
jary oraz groch, pszenżyto jare oraz łubin wąskolistny czy też owies oraz groch
peluszka.
Na wysokość plonów roślin
strączkowych wpływają przede wszystkim:
- dobrane
odmiany roślin
- warunki
pogodowe
- zabiegi
agrotechniczne
- rodzaj
gleby, w tym jej zasobność w składniki pokarmowe oraz odczyn pH
- przedplon
Wobec tego konkretne
wyniki, jakie można osiągnąć poprzez wysiew roślin motylkowych – strączkowych jest
zależny od wielu czynników.
Przykładowe plony
określonych roślin strączkowych:
- groch
spożywczy 2-3 t/ha
- groch
pastewny 1,5-2 t/ha
- bobik
30 dt/ha
- łubin
wąskolistny 2,0-2,5 t/ha
- łubin
żółty 1,0-1,5 t/ha
Podsumowując, rośliny
strączkowe są również uprawiane w Polsce i stanowią one ważny element polskiego
rolnictwa. Najczęściej w naszym kraju wysiewane są rośliny strączkowe pastewne,
które przeznaczone są na wysokoenergetyczne oraz wysokobiałkowe pasze.